carpe diem, Carpe Diem, CARPE DIEM!

Sanırım hepimiz bu sözü görmekten ve duymaktan sıkılmışızdır, ya da kendi adıma konuşayım; ben, hiçbir zaman bomboş, saçma sapan bir söz olduğunun aksini düşünmediğim için bir hayli sıkıldım.

Anı yaşa, ANI YAŞA!.. hani şey ‘yemişim dünyayı ne olursa, ne olacaksa olsun’ der gibi gibi..

Horatius’un dizelerinden alınmış ve günlük kullanım haline getirilip dillere pelesenk edilmiş bu sözün devamının olduğunu gördüğümde ise kendimden utandım.

Sözün bütünü ”CARPE DIEM QUAM MINIMUM CREDULA POSTERO”

Bu, literal bir çeviriyle ”bugünü yaşa, yarına olabildiğince az güven”

az biraz literal bir çeviriyle ”..yarının olabileceğine az güven”

hiç literal bir çeviriyle ”..yarın ne olacağını bilmiyorsun” anlamına gelir.

Esas anlamından en çok sapmış sözlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. ‘anı yakala, eğlenmeye bak’ değil, daha çok ‘yarına güvenme, yarına yapılması gereken mümkün olduğunca az şey bırak’ anlamına gelmektedir. zannedildiği ve genellikle kullanıldığı gibi hazcı bir felsefenin ürünü değildir.

Horatius’un başka bir dörtlüğünde de gördüğümüz gibi kendisi de bir hedonist değildir.

”erdemli olmayı göze al; bu yola gir;
iyi yaşamayı sonraya bırakan; yolunda bir ırmağa
rastlayıp da akıp geçmesini bekleyen köylüye benzer;
ırmak hiç durmadan akıp gidecektir.”

dörtlüğün orijinali;  ”sapere aude
incipe!
qui vivendi prorogat horam
rusticus expectat dum defluat amnin; at ille

labitur et labetur in omne volubilis aevum.”

 

literal çevirisi ise şu şekildedir; ”kendi zihnini kullanma becerisini göster.
gir bu yola seve seve!
iyi yaşamayı sonraya bırakan kimse
yolunda bir ırmakla karşılaşıp da akıp geçmesini                                                                         bekleyen köylüye benzer
oysa ırmak hiç durmadan akıp gidecektir.”